Mądre wsparcie – czyli jak wspierać w trudnych sytuacjach

Jak wspierać w mądry sposób i czego lepiej unikać, gdy bliska osoba boryka się z problemem? 

Ola, 29 lat. Miła i wrażliwa kobieta, która zawsze stara się pomóc innym. Jej znajoma, Ania, jakiś czas temu zwierzyła się jej i opowiedziała o swoim silnym kryzysie emocjonalnym, który przeżywa przez rozstanie i zdradę partnera. 

Ola bardzo chciałby wesprzeć Anię, ale nie do końca wie, jak to zrobić. Chciałaby uniknąć banalnych zwrotów, typu: „będzie dobrze” lub „głowa do góry”. Wie, że sytuacja Ani jest bardzo trudna i mogłaby w ten sposób tylko pogorszyć jej samopoczucie.

Problematyczne doradzanie 

Pewnie wielu z was zastanawia się, co powiedzieć osobie, która przeżywa trudne chwile w życiu. Każdy z nas ich czasami doświadcza. Utrata kogoś bliskiego, rozstanie, problemy finansowe, samotność – to tylko kilka sytuacji, które mogą doprowadzić do silnego rozchwiania emocjonalnego. 

Kiedy ktoś przeżywa przykry czas, intuicyjnie chcemy go wesprzeć. Czasem wydaje nam, że sypanie jak z rękawa „dobrymi radami” przyniesie efekt. Ale czy to aby najlepszy sposób? Niekoniecznie. 

Jako ludzie jesteśmy trochę „zaprogramowani” na  doradzanie. Nic w tym dziwnego, ponieważ intuicyjnie, gdy ktoś z naszych bliskich jest w trudnej sytuacji, chcemy znaleźć rozwiązanie. 

Dając rady, czujemy się lepiej i staramy się przejąć kontrolę nad sytuacją. Często trudno nam też wytrzymać uczucie bezsilności, które towarzyszy osobie z problemem i przy okazji nam. 

Intencje mamy więc dobre, natomiast „dobre rady” mogą wywołać u drugiej osoby tylko poczucie lekceważenia problemu, a u nas samych wpędzają w poczucie winy i frustracji.

Jak wspierać innych w mądry sposób?

Nie trzeba być specjalistą, aby udzielić podstawowego wsparcia. Wystarczy do tego świadome i otwarte serce, gotowe wysłuchać i zrozumieć trudności drugiego człowieka.

Przygotowałem dla Was 6 wskazówek na to, jak wspierać osobę w trudnych chwilach:

1. Wysłuchaj – pokaż, że to potrafisz i nie przerywaj rozmówcy. Dzięki temu druga osoba będzie mogła się przed Tobą w pełni otworzyć. Kiedy czujemy, że ktoś nas słucha, automatycznie zaczynamy bardziej akceptować nasze emocje, bo stają się nam bliższe.
   
   
2. Pokaż, że jesteś – czasami wystarczy po prostu być. Pokaż, że ten ktoś jest ważny i może na ciebie liczyć.
   
   
3. Staraj się zrozumieć – nie chodzi o to, by cały czas powtarzać „rozumiem”, tylko empatycznie pokazać, że wiesz, jaką trudność przeżywa człowiek obok.
   
   
4. Pełna akceptacja – pokaż, że w pełni akceptujesz, to czego ta osoba doświadcza. Możesz powiedzieć: „emocje, które teraz przeżywasz, są całkowicie normalne w jej sytuacji”. Dzięki temu pozwolisz bez obaw i swobodnie wyrażać emocje.
   
   
5. Zapytaj, jak możesz pomóc – często osoba doświadczająca trudnej sytuacji, wie, co na tę chwilę może jej pomóc. Zanim zaczniesz na siłę rozwiązywać jej problem, zapytaj.
   
   
6. Szanuj swoje emocje – ludzkie problemy bywają bardzo trudne i nie każdy jest w stanie sobie z nimi poradzić. Jeśli czujesz, że problem jest zbyt duży i złożony, rozważ pokierowanie osoby do specjalisty.

Czego lepiej unikać?

Istnieje co najmniej kilka zachowań, których lepiej unikać. To między innymi:

1. Umniejszanie – jedną z najgorszych rzeczy, jakie możesz zrobić, to powiedzieć: „nic się nie stało”, „spokojnie”, „ale masz problemy” itp. W taki sposób komunikujesz osobie, że jej problem jest wyolbrzymiony, a jej emocje się nie liczą.
   
   
2. Zmiana tematu – bądź ostrożny przy zmianie tematu. Jeśli wcześniej wysłuchałeś i wsparłeś, to zmiana na przyjemniejszy temat jest w porządku, o ile tylko czujesz, że ta osoba jest gotowa. Kiedy jednak od razu zmieniasz temat na inny, lekceważysz jej problem.
   
   
3. Zachęcanie do używek  – proponowanie wspólnej imprezy i picia alkoholu nie jest dobry pomysłem. Pamiętaj, że to chwilowa przyjemność, która nie zlikwiduje problemu, tylko go na chwile przyćmi, a często nawet pogłębi.
   
   
4. Powtarzanie: „Myśl pozytywnie” – bardzo trudno myśleć pozytywnie, gdy przeżywa się kryzys. Dając taki komunikat, pokazujesz osobie, że nie rozumiesz jej trudnej sytuacji i dodatkowo wymagasz od niej określonych emocji.
   
   
5. Udzielanie niechcianych rad – staraj się unikać udzielania rad, jeśli nie zostałeś o to poproszony.

Kluczowa jest empatia i zrozumienie 

Sztuka wsparcia wymaga empatii i odpowiedniego podejścia. Trzeba pamiętać o budowaniu tzw. sieci wsparcia. Powinny znaleźć się tam osoby, którym możesz zaufać i swobodnie opowiedzieć o swoich trudnościach. 

Problemy same w sobie bywają różne, dlatego, jeśli czujemy, że coś nas przerasta, nie obawiajmy się skorzystać z konsultacji u psychologa. Dbajmy o swoje zdrowie psychiczne.