TRAUMA – słowo powszechnie znane i używane, ale o co w niej właściwie chodzi?

Przezwyciężenie traumy to proces. Warto zacząć od zrozumienia, co się z Tobą dzieje i
szukania pomocy u osób, które Ci pomogą.

TRAUMA – słowo powszechnie znane i używane, ale o co w niej właściwie chodzi?

Trauma to z pewnością przykre i trudne doświadczenie, które może dotknąć każdego z nas w różnych momentach życia. Powoduje uczucie lęku, bezradności i bezsilności, rozregulowuje myślenie zarówno o sobie, jak i innych ludziach. Wywołana przez różnorodne zdarzenia może nieść za sobą bardzo przykre konsekwencje, które mniej lub bardziej uświadomione ciągną się latami i uniemożliwiają cieszenie się życiem. Teoria stresu postraumatycznego (Herman) oraz koncepcja dysocjacji (Kluft) dostarczają naukowych podstaw dla zrozumienia reakcji osób doświadczonych traumą, ale także jak można sobie z nią poradzić.

Czym jest TRAUMA?
Trauma to nie tylko ból fizyczny czy zranione uczucia. To także poczucie utraty bezpieczeństwa i kontroli nad własnym życiem. Przejawia się często poprzez nagłe ataki strachu, koszmary senne, unikanie sytuacji, które przypominają traumatyczne wydarzenie, a także trudności w relacjach interpersonalnych. Przykłady traumatycznych wydarzeń mogą być różnorodne i indywidualne dla każdej osoby, jednak niezależnie od rodzaju, trauma może pozostawić trwałe ślady w psychice człowieka.
Przykłady traumatycznych wydarzeń można mnożyć, a obecny szybko zmieniający się świat oraz niepewność związana w ostatnich latach z pandemią czy wojną – tylko je potęgują. Traumę mogą spowodować: wypadki komunikacyjne, przemoc fizyczna lub psychiczna, przemoc domowa, śmierć bliskiej osoby, wojna, katastrofy naturalne, a także doświadczenia związane z przestępczością, np. napad lub napaść (nie trzeba być nawet uczestnikiem wydarzeń – bycie świadkiem również może wywołać lawinę traumatycznych konsekwencji).

10 Wskazówek jak rozpoznać objawy traumy u siebie:
✓ Nagłe przypomnienia – nagłe i niekontrolowane myśli lub wspomnienia traumatycznego wydarzenia.
✓ Silne emocje – intensywne uczucia, takie jak lęk, smutek czy gniew, które występują bez wyraźnego powodu.
✓ Unikanie bodźców – starasz się unikać miejsc, osób lub sytuacji, które przypominają Ci traumatyczne wydarzenie.
✓ Trudności w relacjach – problemy z nawiązywaniem i utrzymywaniem relacji z innymi ludźmi.
✓ Zaburzenia snu – problemy ze snem, takie jak: koszmary senne, bezsenność czy nadmierna senność.
✓ Hiperalertywność – nadmierna reaktywność na bodźce zewnętrzne, jak hałas czy dotyk.
✓ Izolacja społeczna – izolowanie się od bliskich osób i wycofywanie się z życia społecznego.
✓ Utrzymujący się stres – stałe odczuwanie napięcia, niepokoju i stresu, nawet w sytuacjach pozornie bezpiecznych.

✓ Złe Samopoczucie fizyczne – doświadczanie różnych dolegliwości fizycznych, takich jak bóle głowy czy problemy z układem trawiennym, bez wyraźnej przyczyny
medycznej.
✓ Trudności w koncentracji – problemy z koncentracją, zapamiętywaniem informacji czy podejmowaniem decyzji.

Jak Przezwyciężyć Traumę?
Przede wszystkim – pamiętaj, że jeśli odczuwasz któreś z powyższych trudności – nie jesteś z tym sam! Psychologia znalazła już kilka skutecznych rozwiązań na Twoje problemy. Warto szukać wsparcia: u bliskich osób, które Cię rozumieją, na grupach wsparcia, a przede wszystkim: u specjalistów, którzy znają się na tym, jak pomóc osobom przeżywającym traumę.
Przezwyciężenie traumy to proces. Warto zacząć od zrozumienia, co się z Tobą dzieje i
szukania pomocy u osób, które Ci pomogą.

Co może pomóc?
✓ Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): jest to jedna z najbardziej skutecznych
form terapii stosowanych do leczenia traumy. CBT pomaga osobom przeżywającym
traumę zrozumieć i zmienić myśli oraz zachowania, które utrzymują ich symptomy.
Dzięki tej terapii możesz nauczyć się radzenia sobie z trudnymi emocjami i sytuacjami
poprzez modyfikację myśli i zachowań.
✓ Terapia EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing): jest terapią
skoncentrowaną na przetwarzaniu traumy poprzez stymulację ruchów oczu. Podczas
kiedy pacjent skupia się na traumatycznym wydarzeniu, terapeuta prowadzi go przez
serię ruchów oczu lub inną formę stymulacji bilateralnej, a to pomaga zmniejszyć
nasilenie objawów PTSD i przetworzyć traumatyczne wspomnienia.
✓ Terapia poznawcza oparta na uważności (Mindfulness): to technika polegająca na
skupieniu się na teraźniejszości i akceptacji własnych myśli, uczuć i doznań bez
oceniania ich jako dobrych lub złych. Praktykowanie uważności może pomóc osobom
przeżywającym traumę zredukować lęk, stres i negatywne myśli.
✓ Terapia grupowa: w grupach wsparcia osoby z podobnymi doświadczeniami mogą
dzielić się swoimi historiami, uczuciami i strategiami radzenia sobie. To może być
bardzo pomocne w procesie leczenia, umożliwiając poczucie zrozumienia, akceptacji i
wsparcia.

✓ Farmakoterapia: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie leków
przeciwdepresyjnych, przeciwlękowych lub stabilizatorów nastroju, aby złagodzić
objawy PTSD, depresji lub innych zaburzeń współwystępujących.

Trauma jest trudnym doświadczeniem, ale nie musisz tego przechodzić sam. Pozwól sobie na “pójście dalej”, aby nareszcie żyć pełnią życia!