Dysfunkcje seksualne kobiet

Życie seksualne jest nieodłączną sferą naszego funkcjonowania, a seksualność jest częścią osobowości każdego z nas. Nawet jeśli wydaje się nam, że sfera ta nas nie dotyczy, tak nie jest. Seks daje przyjemność, odpręża, relaksuje, podnosi odporność organizmu. Sprawia, że czujemy się lepiej. Niestety, zdarza się, że nie zawsze wszystko w tej sferze działa tak, jakbyśmy tego chcieli. Tyczy się to zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Tym razem skoncentrujemy się na wybranych dysfunkcjach seksualnych pań, a więc tym, co utrudnia, a czasami uniemożliwia podejmowanie aktywności seksualnej. 

Dysfunkcje seksualne, czyli co? 

Termin ten nie brzmi najlepiej. W wielu kobietach może wywoływać lęk, przerażenie, czasem wstyd. Określa się nim stan, który sprawia, że – jak już wspomniałam we wstępie – podejmowanie aktywności seksualnej jest niemożliwe bądź przynajmniej mocno utrudnione w odniesieniu do indywidualnych potrzeb i pragnień kobiety. Istotne jest to, że wywołują one cierpienie. Coraz częściej mówi się o zaburzeniach seksualnych, wskazując na pewne kontinuum. Na jednym jego krańcu znajduje się dyssatysfakcja, na drugim zaś zaburzenia seksualne związane z fizyczną patologią narządów płciowych, a także różnego rodzaju zaburzeniami psychicznymi. Pomiędzy nimi lokowane są dysfunkcje seksualne rozumiane jako nieprawidłowe reakcje na poziomie zarówno fizycznym, jak i emocjonalnym. 

 
Jakie są znane dysfunkcje seksualne? 

Bazując na klasyfikacji zaproponowanej przez Basson i współpracowników, wyróżnia się następujące 

grupy zaburzeń seksualnych występujących u kobiet: 

-zaburzenia pożądania; 

-awersja seksualna; 

-brak radosnego przeżywania; 

-brak reakcji genitalnej; 

-zespół przetrwałego pobudzenia seksualnego; 

-zaburzenia orgazmu; 

-dyspareunia; 

-pochwica. 

 
O co chodzi w braku pożądania, a na czym polega brak radosnego przeżywania? 

Brak pożądania to stan, w którym kobieta nie interesuje się tym, co związane z seksem. Nie tylko nie podejmuje aktywności seksualnej z partnerem, ale również nie masturbuje się, nie ma myśli i fantazji seksualnych, a sam seks przestaje ją interesować. Co jednak istotne, brak pożądania nie wiąże się z brakiem możliwości podniecenia czy osiągnięcia orgazmu. Przyczyn takiego stanu upatruje się bardzo często w zmianach związanych z cyklami życia kobiety. I tak brak pożądania może pojawić się na przykład w okresie menopauzy. Inną dysfunkcją jest brak radosnego przeżywania. Wiąże się ono z brakiem doświadczania przyjemności podczas zachowań seksualnych. Podobnie jak w przypadku braku pożądania, reakcja narządów płciowych jest prawidłowa. Pojawia się nawilżenie pochwy, które pozwala na wprowadzenie penisa. Z kolei z awersją seksualną mamy do czynienia wówczas, gdy już sama myśl o jakimkolwiek kontakcie seksualnym wywołuje lęk. Kobieta robi wówczas wszystko, aby uniknąć zbliżenia. 

 
Czym jest zespół przetrwałego pobudzenia seksualnego? 

W przypadku tego zaburzenia pobudzenie seksualne jest niechciane i natrętne. Pojawia się niezależnie od podejmowanej aktywności, co oznacza, że kobieta może odczuwać je w różnych sytuacjach, niekoniecznie tych, które wzbudzają subiektywne podniecenie. Panie cierpiące na ten zespół pobudzenie seksualne opisują jako doświadczenie mrowienia, wibracji lub pulsowania lokujące się w narządach płciowych. 

 
Czym jest dyspareunia, a czym pochwica? 

Mówiąc o dysfunkcjach seksualnych kobiet, nie można zapomnieć o dyspareunii i pochwicy. To zaburzenia bólowe, na skutek których kobieta może nie być zdolna do odbycia stosunku seksualnego. W przypadku dyspareunii ból pojawia się w czasie stosunku bądź wówczas, gdy podejmowana jest próba penetracji. Oznacza to, że stosunek jest możliwy, ale wiąże się z bólem. Za taki stan mogą odpowiadać czynniki emocjonalne, ale może on być wywołany również miejscowym stanem patologicznym. Z kolei pochwica to skurcz mięśni, które otaczają pochwę. Na skutek tego dochodzi do zamknięta wejścia do pochwy. Co to oznacza w praktyce? Kobieta cierpiąca na pochwicę nie współżyje. Co więcej, często również przeprowadzenie badania ginekologicznego staje się niemożliwe. Jest to dysfunkcja bardzo rzadka, która w wielu wypadkach ma podłoże lękowe. 

 
Na czym polegają zaburzenia orgazmu? 

Do dysfunkcji seksualnych występujących u kobiet zalicza się również zaburzenia orgazmu. Jest to stan, w którym kobieta wprawdzie odczuwa podniecenie, ale nie pojawia się orgazm bądź jest on zbyt słaby. O zaburzeniu mówimy wówczas, gdy kobieta odczuwa z tego powody dyskomfort/cierpienie. Wyróżnia się pierwotne zaburzenia orgazmu oraz zaburzenia wtórne. Z tymi pierwszymi mamy do czynienia wówczas, gdy kobieta nigdy nie osiągnęła orgazmu. Przyczyny takiego stanu mogą być różne. Zdarza się, że powodem jest wykorzystanie seksualne bądź uraz, który kobieta przebyła na pewnym etapie swojego życia. U niektórych pań nie udaje się wskazać podłoża zaburzeń. Z kolei wtórne zaburzenia orgazmu wynikają z innych dysfunkcji seksualnych. Mogą być efektem działania zażywanych leków. Warto pamiętać, że środki farmakologiczne stosowane między innymi w leczeniu depresji mogą mocno wpływać na sferę seksualną zarówno kobiet, jak i mężczyzn. 

 
Czy dysfunkcje seksualne można leczyć? 

Podstawą podjęcia leczenia jest przede wszystkim prawidłowo wykonana diagnoza. Obecnie podkreśla się konieczność badania lekarskiego w diagnozowaniu problemów natury seksualnej. Trzeba bowiem pamiętać, że trudności w sferze seksualnej mogą wynikać z zaburzeń endokrynologicznych, metabolicznych, zmian naczyniowych. Prawidłowo postawiona diagnoza nie tylko pozwala na wdrożenie odpowiedniej terapii, ale również zapobiega pogłębianiu zaburzeń. W wielu przypadkach zarówno diagnoza, jak i proces leczenia opierają się na współpracy specjalistów z wielu dziedzin. Praca ze sferą seksualną wymaga nie tylko wiedzy fachowej, ale również odpowiedniego podejścia do pacjentki. Ważna jest otwarta, empatyczna postawa, uważność na dobierane słowa i posługiwanie się prostym językiem. Pamiętaj, że jeśli w kontakcie ze specjalistą nie czujesz się komfortowo, zawsze możesz poprosić o wskazanie innego lekarza/psychologa/psychoterapeuty.