Jak stawiać zdrowe granice w relacjach romantycznych?  

Kiedy jesteśmy zakochani, możemy zrobić dla partnera praktycznie wszystko, jednak kiedy nasza relacja ulega wzmocnieniu, pojawiają się sytuacje, które nam się nie podobają, które są dla nas trudne, a zachowania partnera drażniące. Aby wspierać się w związku i czerpać z niego dużą satysfakcję, warto wiedzieć, jak stawiać i egzekwować granice w relacjach romantycznych.  

Fazy związku a granice psychologiczne  

Romantyczna relacja z partnerem przechodzi różne fazy, im dłużej się znamy, im więcej inwestujemy w związek, tym bardziej staje się on stabilny. Według Bogdana Wojciszkę miłość składa się z trzech składników intymności, namiętności i zobowiązania, a każda faza związku ma ich inny układ.  

Pierwsza faza miłości w związku to zakochanie się (tylko namiętność). Kiedy poznajemy się z partnerem, chcemy zaprezentować się, jak najlepiej, zależy nam na przyciągnięciu i utrzymaniu partnera, a wzajemna fascynacja powoduje, że często robimy dla drugiej osoby rzeczy, które są dla nas niewygodne lub których w innej sytuacji byśmy nie zrobili.  

W trakcie rozwoju relacji zaczyna pojawiać się oprócz namiętności też intymność, ta faza nazywana jest romantycznymi początkami. Zazwyczaj chcemy budować z partnerem bliską i ciepłą relację, okazujemy sobie dużo czułości, często partner jest dla nas ważniejszy niż nasze potrzeby.  

Kolejną fazą w związku jest związek kompletny, czyli do zestawu namiętności i intymności, dołącza też zobowiązanie. Zazwyczaj, w tym momencie partnerzy w związku dobrze się znają i ufają sobie, zaczynają też dostrzegać mankamenty relacji lub niechciane zachowania partnera, to właśnie wtedy znów potrzeby jednostki stają się ważne, a w relacjach mogą pojawić się pierwsze napięcia. Bardzo ważne, aby zauważyć, co się dzieje i jak można stawiać zdrowe granice, aby mieć poczucie wzmacniania związku, a jednocześnie dużej autonomii i wpływu na własne funkcjonowanie. Dzięki temu partnerzy unikną nadmiernej frustracji, złości i uległości lub kłótni.  

W dalszych fazach rozwoju relacji może dość do zaniku namiętności, wtedy pojawia się związek przyjacielski. W przypadku wyczerpania się intymności dochodzi do związku pustego, a kiedy jeden z partnerów lub obydwoje wycofują swoje zaangażowanie, relacja się rozpada.  

Jak stawiać granice w relacjach romantycznych?  

W stawianiu granic w relacji romantycznej najważniejsze są dwie rzeczy, po pierwsze warto sobie uświadomić, co jest dla mnie ważne, jak chce, aby wyglądała moja relacja z partnerem, na co się zgadzam, a na co nie, co jest dla mnie nie do przyjęcia. Im lepiej wiemy jaką relację chcemy tworzyć, czym jest dla nas zaufanie, jakie zachowania będą dla nas świadczyć o zdradzie czy braku lojalności, co nas denerwuje, wtedy łatwiej będzie nam przejść do punktu drugiego, czyli rozmowy o tym, jak związek widzi partner.  

Poznanie perspektywy drugiej osoby, zrozumienie jej wartości i potrzeb, pomaga wypracować wspólne podejście do wielu spraw np. wyjść ze znajomymi, częstotliwości kontaktu, sposobach komunikowania się i wielu innych. Dzięki rozmowie z partnerem będziesz wiedzieć, co on myśli o wielu sytuacjach, będziesz mieć też szansę opowiedzieć o swojej perspektywie. Rozmowa o tym, co jest dla was ważne w relacji, pozwala uniknąć wielu nieporozumień. Uzgodnienie tego, na co się zgadzacie, a na co nie, jest właśnie wypracowywaniem granic.  

Kiedy pojawiają się różne zachowania ze strony partnera, zastanów się, co one w Tobie poruszają i następnie powiedz o tym swojemu partnerowi. Możesz wyrazić wprost swoje niezadowolenie lub niezgodę. Np. „Nie chcę, abyś tak robił”, „Nie podoba mi się, jak odzywasz się do mnie w ten sposób, jeśli będziesz kontynuował, ja kończę rozmowę”, „Kiedy mówisz mi, że będziesz na 20.00, a przychodzisz o 22.00 i nie dajesz mi wcześniej znać, czuję się zdenerwowana i urażona, bo mam poczucie, że nie szanujesz mojego czasu i nie podoba mi się to”.  

Wykorzystaj asertywne komunikaty, które pomogą Ci zakomunikować to, na co się nie zgadzasz lub co Ci się nie podoba. Asertywność zakłada szacunek dla swoich potrzeb i potrzeb odbiorcy komunikatu. Powiedz, jakie zachowanie ma być przerwane, wyraź swoje emocje, możesz zaproponować alternatywne zachowanie lub poinformować o konsekwencjach, jeśli dana osoba nie zmieni swojego postępowania. Asertywność pomaga bronić granic psychologicznych ze wzajemnym szacunkiem do siebie i partnera.  

Warto pamiętać, że partner nie czyta w naszych myślach, nie wie, czego chcemy lub nie, do czasu, aż mu, o tym powiemy. Dlatego słynne „domyśl się”, powoduje jedynie frustrację i złość. Jeśli czegoś oczekujemy od partnera, to najlepszym wyjściem będzie rozmowa na ten temat i uzgadnianie wspólnego stanowiska. Dzięki temu będziemy mieć możliwość uzyskać to, na czym nam zależy, a partner będzie mieć okazję się do tego odnieść.  

Co robić, kiedy partner przekracza granice?  

W sytuacji, kiedy partner lub partnerka przekracza granice najważniejsze, jest szybkie reagowanie. Warto powiedzieć, co czujesz, kiedy bliska Ci osoba np. krzyczy, oszukuje Cię lub nie dotrzymuje słowa. Różne zachowania mogą być raniące, jednak partnerzy mogą patrzeć na tę samą sytuację odmiennie, dlatego tak ważna jest rozmowa i poznanie perspektywy drugiej strony.  

Bicie, upokarzanie, nagminne kłamanie czy szantaż emocjonalny są stosowaniem przemocy i najbardziej dotkliwym przekroczeniem granic. W takiej sytuacji nasze stanowcze „nie” będzie bardzo ważne, ponieważ może nam pomóc ukrócić zachowanie. Jeśli partner wyraża wolę zmiany, czuje, że nie do końca panuje nad swoimi zachowaniami, dobrym pomysłem będzie wybranie się na terapię par. Jeśli jednak bliska osoba deklaruje kategoryczny sprzeciw, dodatkowo stosuje przemoc, możesz zgłosić się do specjalistów od zdrowia psychicznego, policji, pracowników socjalnych, aby uzyskać wsparcie i pomoc oraz zakończyć toksyczną relację.